Umowa przedślubna Konopackiego ze Zboińskim 1709 rok. 15 lipca 1709 roku dochodzi do spisania intercyzy między Kasztelanem Chełmińskim, którego to córką była Ludwika Konopacka oraz oblubieńcem z drugiej strony, którym był Jakub Zboiński Starosta Lipiński. Niestety całe dożywocie po matce Barbarze z Kryszpinów Kirszenstein, wynoszące 100 tyś. tynfów zostało strawione przez kontrybucje czasu okupacji szwedzkiej. Stanisław Konopacki Kasztelan Chełmiński zobowiązuje się się odstąpić Zboińskiemu starostwo nowskie. Te zaś zakupił za 75 000 tynfów od byłego starosty, którym był Jan Butler, postanowienie tutaj. Ponieważ jednak starostwo było w dzierżawie wobec Kalksteinów, ci zaś nie zdążyli wybrać z niego sumy 15 tyś tynfów, zawarto stosowny zapis w umowie. Zboiński zobowiązał się wobec przyszłej małżonki na kwotę 30 tyś pruskiej monety. Jak umowa wyglądała w praktyce zaledwie po pięciu dniach od spisania przedstawiamy stosowny dokument .
Między Jaśnie Wielmożnym Jegomościem Panem Stanisławem Aleksandrem na Konopatach Konopackim Kasztelanem Chełmińskim, Starostą Nowskim z jednej, a wielmożnym Jegomościem Panem Jakubem Zboińskim Starostą Lipińskim z drugiej strony, stanął kontrakt i postanowienie w sposób niżej opisany.
Iż Jaśnie Wielmożny Jegomość Pan Kasztelan Chełmiński, idąc za wolą Boską i przyjacielską interpozycją, córkę swoją imieniem Ludowikę z Jaśnie Wielmożnej Jegomości Paniej Barbarey z Kryspinów Kirsensteynów, małżonki swojej drugiej zrodzoną, wiadomemu Jegomości Panu Jakubowi Zboińskiemu, Staroście Lipińskiemu w stan małżeński daje. A mając osobliwą rozpatrywać, aby fortuna macierzysta Jaśnie Wielmożnych Ichmościów Panien Ludowiki i Teophili córek swoich, Jaśnie Wielmożnej niegdyś Jegomości Pani Barbary z Kryszpinów Kersensteynów, małżonki swoję, na dobra dziedziczne Konopat ze starożytną historią i inne, tak na najwyższym poziomie gotowe, jako w srebrach, klejnotach […] wniesione, summę stu tysięcy tynfów wynoszącą na dobrach pomienionych zapisaną pozostałemu potomstwu nie ginęła. Która lubo pod czas teraźniejszy w Rzeczypospolitej zamieszania, w ochronie dóbr dziedzicznych i inne domowe potrzeby wydać się musiała.
Chodź tu teraz dla publicznego prowincji nieszczęścia i wiadomych każdemu wojennych rozchodów, a przez to i upadłych sposobów Jaśnie Wielmożnym Ichmościom Pannom Kasztelankom, a osobliwie Jejmości Pannie Ludowice z tejże okazji gotowizną. Bonifikatą nie może, więc Jaśnie Wielmożny Jegomość Pan Kasztelan w nagrodę wydzielić należnej macierzy w ręku teraz swoich zostającej. Wielmożnemu Jegomości panu Jakubowi Zboińskiemu Staroście Lipieńskiemu, a przyszłemu zięciowi swemu, po szczęśliwie da Pan Bóg akcie weselnym starostwo swoje nowskie w prowincji pruskiej w województwie pomorskim, w Powiecie nowskim leżące, za zgodą Jego Królewskiej Mości Pana naszego miłościwego, takim prawem, jakim sam posiadając trzyma, rezygnować, ustąpić i w nie aktualnej dopuścić Intromisji obiecuję i obliguję się.
Zaś, które starostwo, ponieważ Jaśnie Wielmożny Jegomość Pan Kasztelan, wyliczył do rak Wielmożnego Jegomości Pana Jana Butlera Starosty Drohickiego summę siedemdziesiąt i pięć tysięcy tynfów, która na dobrą pruską monetę pomniejsza, wynosi summę czterdzieści i pięć tysięcy złotych pruskich, więc Wielmożny Jegomość Pan Starosta Lipiński z pomienionej summy czterdzieści i pięciu tysięcy złotych pruskich, w wyniku jej przeniesienia, pretensji Jegomości Pana Michała Kalksteina teraźniejszego dzierżawcy oraz innych kredytów, przez Jaśnie Wielmożnego Pana Kasztelana osobliwie poddanych, summę piętnaście tysięcy złotych pruskich monety około zatrzymania starostwa. Żeby trzydzieści tysięcy zaś, także dobrej pruskiej monety lub pięćdziesiąt tysięcy tynfów Jaśnie Wielmożnej Jegomości Pannie Ludowice Konopackiej Kasztelance Chełmińskiej a przyszłej małżonce swojej na dobrach swoich dziedzicznych, we wszystkich i tu i tu macierzystej sukcesji. Tak, jako posażną według prawa pospolitego, przed aktami ziemskimi tam kędy dobra Wielmożnego Mości Pana Starosty zawarte, w detalach i formie należnej zapisze.
Iż onej, jako realnie i efektywnie na starostwie odebranej Jaśnie Wielmożnego Jegomości Pana Kasztelana Chełmińskiego, zaraz około przyłączenia starostwa kwitować będzie, do której summy trzydziestu tysięcy złotych pruskich Jaśnie Wielmożny Jegomość Pan Kasztelan Chełmiński z miłości ojcowskiej na wzór uwielbionej starszej córki swojej, Wielmożnej Jegomości Pani Teresy z Konopackich Kruszyńskiej, Miecznikowej Ziem Pruskich, która nie rachując szat i domowego ochędostwa wzięła w klejnotach i w srebrze summę sześć tysięcy złotych pruskich. Teraźniejszej […] Jaśnie Wielmożnej Jegomości Pannie Ludowice, takowąsz summę, sześć tysięcy złotych pruskich na wyprawę zapisuje i aby przed wszystkiemi interesami w przyszłości, po jak najpóźniejszej daj Boże sukcesji po ojcu swoim, wypłacona była teraźniejszym kontraktem, wszystkich potomków swoich błogosławieństwem rodziców obliguje się. Którą summę Wielmożny Jegomości Pan starosta w przygotowanej formie da Pan Bóg odebrawszy, Jaśnie Wielmożnej przyszłej Jegomości małżonce swojej w dobrach czyste i wolne lokować będzie.
A że w księstwie litewskim w powiecie grodzieńskim sukcesje macierzyste różne i summy, mianowicie na dobrach Pawłowicze i Bali nazwanych posażne przez Świętej pamięci niegdyś Jegomości Pana Wołowicza, niegdyś Jaśnie Wielmożnej Jegomości Pani Barbarze z Kryszpinów Kersenteynów, pierwszego nazwiska Wołowiczowej, drugiego Konopackiej, matki Jaśnie Wielmożnych Ichmości Panien Ludowiki i Teophili Konopackich rodzonej, zapisane i darowane.
Także na Żmudzi na majętności korciańskiej i starostwie plotelskim zawarte asekurowane, tudzież wsetko to spłacone. Jest pewny przekaz z otrzymane inwentarze, mobilia, sprzęty domowe przez Wielmożnego niegdy Piotra Paca, Starostę Żmudzkiego na ów czas marszałka Bracławskiego inwentowane, jego własną ręką podpisane i przez niegosz zabrane, pozostały odpowiedni do ponownej oceny, na których lubo Jaśnie Wielmożnego Jegomości Pana Kasztelana ojca rozszerzone dożywocie, jednakże onego z miłości do ojca Wielmożnym Ichmościom [..] Jako realnie w obronie drugiej połowy Jaśnie Wielmożną Jegomości Pannę Ludowikę zatroskany ustępuję, tak też akt autentyczny ustąpię deklarując, obligując przy tym Wielmożnego Jegomości Pana Starostę Lipińskiego przyszłego zięcia swego, aby szczerym staraniem, stosując prawdziwie tak część przyszłej Jegomości swojej, jako i też na Jegomości Pannę Teofilę należącą czy to prawem czy zarządzając na odpowiedniej lokacji i cokolwiek w tamtych krajach na pomienionych dobrach i pretensjach podając się windykacji to wszystko z Jaśnie Wielmożną Panną Teofilę za dyspozycją Jaśnie Wielmożnego Jegomości Pana ojca podzielą i pomiarkują widoczne erygowane.
Jednak na takową windykację dbając przede wszystkim te najprostsze, muszą dookoła Wielmożny Jegomość Pan Starosta Lipiński sobie odbierze drugą połowę. Zaś Jaśnie Wielmożną Jegomości Pannę Ludowikę a przyszłę małżonkę swoją troskliwie na dobrach niezawiedzionych od myśli zabezpieczenia i lokowania obiecuję i to Wielmożny Jegomość Pan Starosta Lipiński Jaśnie Wielmożnej Jegomości przyszłej swojej dla przyszłego małżeństwa aktem ślubnym do ksiąg którychkolwiek grodzkich albo braku grodzkich, miejskich pruskich zjechawszy. Summę pięćdziesięciu tysięcy tynfów lub trzydziestu tysięcy złotych pruskich na wszystkich dobrach swoich dziedzicznych a otrzymanych od męża ziemiach, czystym, jasnym, prostym długiem zapisze. Jaśnie Wielmożny Jegomość Pan Kasztelan wzajemnie deklarowaną sumę sześciu tysięcy złotych pruskich na wyprawę Jaśnie Wielmożnej Jejmości Pannie córce swojej, po późniejszym zejściu zapisane na wsi Drozdowie specjalnie obliguję i asekuruję księgami autentycznemi ubezpieczając deklaruję i obliguję się.
Wielmożny Jegomość Starosta komunikując na starostwach lipińskim i przyszłym swoim kolskim za przywilejem najjaśniejszego króla Jegomości Pana naszego miłościwego, celowo uproszonymi […] Jaśnie Wielmożnej Jegomości przyszłej małżonki swojej wyjedna i uczynić deklaruje, jako najprędzej, dożywocie spólne na dobrach dziedzicznych […] wszystkich i przyszłych summach pieniężnych, notach, inwentarzach, sprzętach domowych, tym aktem małżeńskim wolno będzie Wielmożnym Ichmościom małżeństwu sobie zapisać tak się stanie wobec siebie, sobie około autorytetu Jaśnie Wielmożnego Jegomości Pana ojca przyrzekają.
Który kontrakt i w nim opisane kondycje, strony obie dwie trzymać i ziścić deklarują pod zakładem sześćdziesięciu sześciu tysięcy złotych pruskich. O który zakład gdyby się strona naruszając ustalenia pozywać dopuściła na krótki termin stanowczo stawać w każdym sądzie bez wszelakich apelacji, uników i wyjątków z każdego regestru odpowiadać. Zakład przeczony od sądu nie odchodząc, odłożyć powinna będzie.
Na co się przy herbowych pieczęciach strony obie dwie podpisują w Rynkówce 15 lipca 1709.
Kopia Kontraktu Ślubne Między Wielmożnym Jegomościom Stanisławem Konopackim a Wielmożnym Jegomościom Panem Jakubem Zboińskim Starostą Lipińskim o Jejmość Pannę Ludowikę Konopacką
Spisane 1709 dnia 15 lipca w Rynkówce
♥
♠