Rekwizycja Czapel Świeckich wobec Konopackiego 1694 roku. W posiadanie Wielkich Czapel czyli dzisiejszych Czapel w powiecie Świeckim, Stanisław Konopacki Podkomorzy Pomorski wszedł około 1690 r. W poniższym dokumencie, wszystko na to wskazuje spóźnia się celowo z zapłatą na rzecz Podczaszego Inowrocławskiego, w związku z tym majątek dzierżawiony Olędrom, zostaje zajęty przez woźnego świeckiego Połomskiego. W roku 1700 są wymieniane w dokumentach jako klucz Konopacki czyli dobra wspólne Konopatów Polskiego, Wielkiego, Skarszew, Kozłowa, Drozdowa. Podsumowując dokumenty dóbr Czaple zawartych na HS, Konopacki borykał się z częstymi problemami finansowymi i stawał wobec arendujacego mu właściciela tych dóbr, w sytuacjach kłopotliwych.
Działo się wobec miejskiego sądu ławniczego w Świeciu, dnia dwudziestego lutego Roku Pańskiego tysiąc sześćset dziewięćdziesiątego czwartego.
Wobec tegoż sądu i jego akt stawił się osobiście przezorny Jan Połomski, woźny sądowy, upoważniony i ostrzyżony na znak zaprzysiężenia, dobrze znany niniejszemu sądowi, i na poczet swego prawdziwego i wiernego sprawozdania, którego powinien dokonać tutaj i w każdym miejscu. Będąc całkowicie zdrowym, otwarcie, publicznie i w sposób wyraźny potwierdził, że on sam na życzenie urodzonego Kazimierza Zakrzewskiego, Podczaszego Inowrocławskiego, wraz z dwoma szlachty: Janem Krasińskim oraz Jakubem Brzozowskim, choć nie ma ich tutaj, jednak przy poniższej sprawie osobiście obecnymi w poniedziałek, w przeddzień święta Oczyszczenia Świętej Marii Panny, obecny byli w dobrach Wielkie Czaple, w województwie pomorskim i okręgu Świeckim. Tamże wobec niego, jako woźnego oraz rzeczonej szlachty uprzednio wspomniany, urodzony Zakrzewski, złożył uroczyste oświadczenie. O tym, że on sam czyniąc zadość zobowiązaniu swemu, uznanemu dla przelewu, wielekroć gotowy był sumę przelewu podjąć, z podjętej skwitować, w ten sposób, że udał się do dóbr Czaple dnia pierwszego lutego i tamże oczekiwał na wypłatę sumy, lecz ponieważ jaśnie wielmożny Stanisław Konopacki, podkomorzy pomorski oszukał go, czyniąc wiele wybiegów, przeto wyżej wspomniany Woźny, podjąwszy to samo następujące niżej oświadczenie. Tak jak dalej wpisano, przedłożył i złożył sprawozdanie i w ten sposób umocnił posiadanie w dobrach Czaple urodzonego Zakrzewskiego, a treść sprawozdania jest słowo w słowo taka:
Ja Jan Połomski woźny z Belna po powiatach tecznych znajomy, fundowałem i umacniałem posesją Jegomości Pana Podczaszego Inowrocławskiego na połowicy Czapel Wielkich z urzędu mego prawnie, to jest przy obecności dwóch szlachty przytomnych, Panu Jakubie Brzozowskiem i Panu Janie Krasińskim, aby taka zostawić Jegomości posesją, jaka dawna była. W posłuszeństwie Olędrów, w łowieniu jezior, w szynkowaniu piwa i gorzałki, w sądach Olędrów, od […] do Jegomości pochodzących, w obieraniu czynszu dorocznego, którego dziś i jutrze przy należytego do odebrania. Ponieważ Olędrzy nie od zadowolenia Jegomości Pana Podkomorzego Pomorskiego odebranych, a niepłaconych Czapel w ten dzień aresztowałem u wszystkich Czapelanów. Po wtóre i po trzecie, ogłaszając na gumnie Czapelskiem, ja Połomski woźny z Belna zeznaje Ichmościom to wszystkim osobiście, iż to jego opinia po przesłuchaniu wszystkich zainteresowanych.
Zaprotokołowane do akt sądu ławniczego w Świeciu, zeznaniem świadków pod przysięgą.
♣
Rzeczypospolita Obojga Narodów – Świecie – Czaple Wielkie – Województwo Pomorskie
