Król Zygmunt zatwierdza fundację miasta dla Kozłowa 1607 roku. Dnia 15 czerwca 1607 roku Król Zygmunt III Waza wystawia przywilej potwierdzający fundację wsi Kozłowo wobec czynienia starań o prawa miejskie. Wieś Kozłowo należała do majątku z klucza Polski Konopat, wielokrotnie była arendowana oraz udzielano na niej przywilejów z racji jej posadowienia. Żyzne grunty w dolinie rozlewowej wzdłuż rzeki Wdy, oraz szlak wodny którym spławiano towary z borów Tucholskich czyniło teren ten bardzo atrakcyjnym dla lokacji miasta. Dodatkowo w Kozłowie działały dwa młyny oraz dwa tartaki. Na stronach HS znajduje się kilka umów dzierżawnych dotyczących wsi jak i inwentarze. Jak wszyscy obecnie wiemy, fundacja ostatecznie się nie udała, ale była ewenementem na skalę ówczesnych Prus Królewskich. Była najstarszą obok Topolna i Wejherowa fundacją miasta na dobrach prywatnych i tym faktem może się dzisiejsze Kozłowo poszczycić.
Fundacja miasta Kozłowo przez Wielmożnego Wojewodę Chełmińskiego
Zygmunt etc. Oznajmiamy etc. Jako że Nam i Rzeczypospolitej szczególnie zależy, aby w Królestwie i terytoriach do niego przyłączonych zakładano jak najliczniejsze osady, a miasta, miasteczka i zamki wzrastały dla korzyści i ozdoby naszego Królestwa, i ponieważ dowiedzieliśmy się przy tym, że wielmożny Maciej z Konopatu, wojewoda chełmiński i starosta grudziądzki, chce wznieść i ufundować miasto na gruncie wsi Kozłowo, należącej do jego dziedzicznego dworu zwanego Konopat, i tenże prosił nas, abyśmy raczyli temu jego chwalebnemu przedsięwzięciu przydać naszej Królewskiej łaskawości, uznaliśmy zatem, że ze względu na jego szczególne zasługi tak wobec Naszych Najjaśniejszych Poprzedników, jak i zaiste wobec nas samych, powinniśmy wyrazić zgodę na założenie uprzednio wspomnianego miasta Kozłowo, a także udzielili mu upoważnienia na wzniesienie rzeczonego miasta. Miastu temu przede wszystkim przyznajemy zatem prawo magdeburskie, aby na podstawie przepisu tegoż prawa Magistrat owego miasta gaił sądy prawa niemieckiego oraz rozstrzygał i wydawał wyroki we wszystkich sprawach sądowych, tak cywilnych, jak kryminalnych. Z kolei aby to samo miasto szybciej wzrastało, przyznajemy jego mieszkańcom swobodny przewóz zbóż i wszelkich towarów po rzece Wdzie do naszego miasta Świecie, ponadto i dokumenty przewozu wszelkich towarów z tegoż miasta Świecie do rzeczonego miasta Kozłowo, a także wolną przystań statków około wybrzeży rzeczonego naszego miasta Świecie. Ponadto ustanowiliśmy w tym samym mieście targi w jeden dzień każdego tygodnia, mianowicie w piątek, a także jarmarki dwa razy każdego roku, mianowicie w przeddzień Świętego…(*) w maju.
♣
Rzeczypospolita Obojga Narodów – Kozłowo – Województwo Pomorskie
*celowo zostawiono miejsce puste by ustalił i wpisał sobie Maciej z Konopatu dowolną datę majową.
