Konopacki puszcza w arendę młyn w Kozłowie 1698 roku.
Stanisław Aleksander na Konopatach Konopacki Podkomorzy Pomorski Nowski, Plotelski Starosta.
Wiadomo czynię, komu o tym wiedzieć należy, żem uczciwym Marcinowi Detelkau i Barbarze Zangen i sukcesorom ich, młyn mój kozłowski dziedziczny do majętności Konopackich z dawna i teraz należący z wszystkimi budynkami, młynem, młynicą, śluzami i tartakiem, przy tymże młynie zaraz będącem polem hamerskim, ogrodami z dawna do tego młyna należącemi i łączkami za młynem nad rzeką przy pólku hamerskim, tudzież pólkiem pod Drozdowem, z dawna należącemi w młynie i na tartaku z wszystkim porządkiem. Jako i inwentarzem osobny spisanym, a do tego w wszystkim referujący się kontraktu, szerzy w sobie opiewa, na lat 40 po sobie idących przedaje i puszczam, które się od daty 30 marca w roku teraźniejszym 1698 poczynać się mają, a kończą się na ten, że dzień będą, gdy się pisać będzie 1738. A to za summę złotych osiemset, które takowym wypłacić powinien sposobem. Pierwszą ratkę w gotówce przy kontrakcie, złotych 400 względem, której, że w zastawie puszcza do oddania tych 400 złotych łąkę wielką do szołtystwa przechowskiego należącą, w sobie prawem i przywilejem od najjaśniejszych królów polskich służącą, do oddania tych pieniędzy zastawuje mi i odtąd obecnie puszcza w posiadanie, i nie w przód ją odbierze, aż pomienioną summę wyliczy i do tego roku w przód ją zbierać będę niż pieniądze odda, choćby je i przed zbieraniem oddawał.
Że zaś tej łąki spokojnym posiadaniem do oddania wyżej mianowanych pieniędzy będę, bez żadnego płacenia do zamku tak czynszu, jako i hiberny, jako też wiejskich podatków on za to przyrzeka i ewiktorem będzie na podstawie wielomiesięcznego kontraktu. Wiec za taką pierwszej raty satysfakcją onego z wyliczonych 400 złotych niniejszych kontraktem kwituję. Drugie zaś 400 złotych na dzień 300 marca w roku 1699 do rak moich za ręcznym kwitem oddać będzie powinien ten tędy młyn, jako pomienionem kontrahentom i sukcesorom ich, do lat wyżej wyrażonych prawem zastawnym służyć ma, tak przez pomienione lata wolno im będzie nim, jako swoim własnem rządzić, dysponować, przedać, dać i darować i jako najlepiej ku swemu pożytkowi obrócić, byle gospodarz zawsze taki był, z którego by zamek Konopacki w wydawaniu należytości i konserwacji budynków i porządku był kontent. Przyrzekam mu także za siebie i sukcesorów moich, że mu w wszystkich punktach prawa tego dotrzymają.
On zaś względem paktu i czynszu do zamku należącego za kwitami zamkowymi wydawać, co rocznie będzie powinien korcy sto trzydzieści i dwa, a to na dwie racie. Jedne połowę na Święty Marcin, drugą na Wielkanoc. Względem zaś tartaku na święty Marcin czynszu sto złotych czterdzieści a przez rok cały trzy kopy tarcic beż żadnej zapłaty z pańskiego drzewa zetrzeć powinien. Co by zaś nadto wytarł płacić mu się od sznytu po półtoraku powinno bez żadnego sztamgieltu, macy także na dworską potrzebę brać nie powinien. Młyn ten i tartak w wszelkim porządku trzymać będzie swoim kosztem i most, pierwszy na wodzie do młyna idącej postawiony, drugie zaś mosty i śluzy nad węgornią, łosośnią i na tej śluzie rzemieślnikiem do naprawy być powinien za pańską zapłatą i zgodą. Gdy zaś potrzeba będzie będzie przy nowym budowaniu i młyna albo do sypania tamy albo do bicia szpunt palów i do zwożenia drzewa, dodać mu ludzi z wsi Konopackich powinien, prócz do naprawy, sam to zrobić powinien drzewo mając, na co wszelką potrzebę do budynku wolne z boru mego. Z tego też dozierać powinien, żeby w wszystkiej tamie przez zepsowanie wody szkody nie było, i jeżeli się jaka przy inszych śluzach do młyna nienależących pokaże, tędy jak najprędzej powinien bacznąć do zamku, aby ludzi do naprawy dodano.
Do opału także drzewo wolne mieć będzie w boru moim, byle bez znacznej szkody ścinania dobrego drzewa. Piwa do szotu swego i budynków wolno mu robić u siebie, ale strzeż Boże przedawać, albo przeszkodę karczmy szynkować. Gorzałki żadnej mu nie pozwalam, bydła ile go mieć będzie i owiec chować mu wolno i po polu mim pasać, także i owce, które mi by role sobie ortować i gnoić mógł, od tych nic płacić nie powinien. Wolne robienie ryb przed młynem i na rzeczce za młynem pozwalam mu byle nie na łachach. Podatki Rzeczypospolitej, jakie przez uchwałę sejmików, kiedy staną pełnić powinien. Podatki także kościelne, jaki z dawnych czasów były nic nowego nie wznawiając wystawać powinien. Kamień do Torunia sprowadzony od Wisły pomóc mu powinien. Tartak drugi, który do kupna tego młyna nie należy, tylko żeby ssmsiada u podwórza nie miał, ponieważ wodami i śluzami sam rządzić będzie, od przyszłego Świętego Marcina osobliwym kontraktem puścić mu obiecuję za takowąsz summę, jako teraźniejszy Harel trzyma. Cokolwiek nad to ról trzymać i siać by chciał, jako to te role, które przeszli młynarze siewali, tędy równo ze wsią płacić powinien. A jako samu kontraktu w wszystkim i sukcesorami memi dotrzymać obliguje się, tak on przy wyjściu lat swoich albo sukcesorów jego młyn ten podług opisanego inwentarza oddać mnie albo sukcesorom moim powinni będą. Jeżeliby zaś na dalsze lata puścić ten młyn za nowym kontraktem chciano, tedy bliży on albo sukcesorowie jego do tego mimo niższych będą, byle to, co inszy dawał.
Na co się dla lepszej wiary i wagi ręką własną podpisując i pieczęć przyłożyć rozkazałem. Działo się to na zamku Rynkowskim, dnia 7 marca, 1698.
Co się zaś wszystkie do Konopatu należące podług kontraktów swoich, jako mleć w młynach moich powinni, winami tamże wyrażonymi, tak i że mu przeszłego tego wolno będzie, aby nigdzie nie mełli tylko w pańskim młynie.
Stanisław Konopacki Podkomorzy Pomorski
Jako Pani dożywotnia podpisuje się Barbara z Kryspinów Kierszejsztajn Konopacka Podkomorzyna Pomorska
♣
Rzeczypospolita Obojga Narodów -Kozłowo – Powiat Świecki – Województwo Pomorskie
