Historia Szlachecka Archiwum Kruszyńskich,Archiwum Konopackich Testament Teresy z Konopackich Kruszyńskiej 1742 rok

Testament Teresy z Konopackich Kruszyńskiej 1742 rok

Testament Teresy z Konopackich Kruszyńskiej 1742 rok

Testament Teresy z Konopackich Kruszyńskiej 1742 rok. Teresa Magdalena z Konopackich Kruszyńska zmarła w wieku 63 lat w majątku Grynfeld w powiecie sztumskim, 17 maja 1742 roku. Tydzień przed śmiercią sporządziła swój testament zapewne czując rychłą śmierć. Z poniższego legatu możemy wyczytać, jaki stosunek miała Kasztelanowa Kruszyńska do swoich dzieci, krewnych oraz służby. Znając poczynania testatorki za jej barwnego życia, sposób zarządzania majątkiem oraz rodziną, nie sposób się oprzeć wrażeniu, że do końca zachowała zimną krew jednocześnie rozdając błogosławieństwa wobec osób mniej lub bardziej jej przychylnych. Przez ostatnie lata, ale nie tylko, przebija się obraz Pani z Konopatu, która nader wszystko świadoma, iż jest ostatnią z rodu, przedstawia się bardzo uważnie rozpoczynając pisownię od nazwiska ojców, następnie kontynuując przez nabyte po mężu Walerianie. Już trzy lata wcześniej, kiedy sporządzała ugodę rodzinną w formie legatu, kiedy jeszcze żył jej młodszy syn Michał Kruszyński, doprowadziła do rozdysponowania substancji majątkowej nabytej zarówno po Guldensternach jak i po Konopackich. W poniższym dokumencie skupia się we wstępie na stronie duchowej, by przejść do dyspozycji dóbr materialnych, których dyspozycję zachowała sobie po śmierci syna Michała, wcześniej deprecjonując postanowienia z 1739 roku.

 

In Nomine Domini Amen
Ja Teresa z Konopackich Kruszyńska, Kasztelanowa Gdańska, lubom zesłabiona jednak przy zdrowym będąc rozumie, że czynię ostatnią wolę moją to jest niniejszy testament w ten sposób. Pamiętając na to, że kto się zrodzi z wyroku Boskiego, umierać powinien stosując się do tej woli Boskiej, oddaję się na wolę Boga mojego, ojca, który mię stworzył, syna, który mię odkupił, ducha świętego, który mię poświęcił, w którego w trzech osobach jednego wierzę i wyznawam i temu wszystkiemu cokolwiek nam kościół święty do wierzenia podał i podaje, mocno wierzę i trzymam i w tej wierze świętej katolickiej umierać pragnę. A żebym dobrze dysponowała duszę moją Bogu ja mojemu oddaję i jego miłosierdziu poddaję, opiece matki najmuję, zlecam protekcji imię tych pańskich rekomenduję. Jeżeliby zaś w ostatniej słabości i zgonie życia mojego, jaka przeciwność nieprzyjaciela duszy mojej do zbawienia przeszkadzała albo w łasce namiętności przeciwne były, tego się wszystkiego odrzekam, nie akceptuję i wszem anihiluję, samej tylko śmiertelnej słabości przypisując.

A za to co odebrałam z ziemi, ziemi oddaję i chcę aby było pochowane w kościele ojców reformatorów w Kiszporku bez pompatycznej rekwialnej ceremonii. Pierwej uspokoiwszy prawo parafialne, kościołowi Kałuskiemu, na który pogrzeb i msze święte, które jak najprędzej powinny być odprawione, leguję ojcom reformatorom kiszporskim trzy tysiące złotych pruskich i ten dworek, co jest w Kiszporku przy klasztorze. Pożyczył jegomość Pan Kasztelanic syn mój Antoni, od Ichmościa Pana Niewieścińskiego półtrzecia tysiąca złotych pruskich, na które za na dobrach pisała, a on mi dał rewers, tę kartę darowałam córce mojej Magdalenie Chrząstowskiej. Pożyczyłam od Ichmości Pana Franciszka Chrząstowskiego na Ichmość Pana Antoniego, syna mojego dwa tysiące złotych pruskich, jeden tysiąc złotych darowałam jemu, a drugi tysiąc Ichmości Pani Chrząstowskiej, córce mojej, na ten tysiąc dał mi kartę syn mój Antoni, którą darowałam córce mojej Magdalenie. Zastawiłam Mirany i Sadłuki Jegomości Pani Kruszyńskiej Kasztelanowej, z tych pieniędzy wyłożono Jegomości Panu Zembrowskiemu dwanaście tysięcy pruskich, na te Ichmość Pan Kasztelanic Antoni dał kartę, żeby były transferowane na mię, te leguję na dzieci moje, tylko żeby były z substancji macierzystej fortuny, tej karty szukać miedzy papierami.

Winnam Jegomości Panu Chrząstowskiemu zięciowi mojemu cztery tysiące złotych pruskich, które zapisałam grodem kiszporskim i teraz aprobuję Stasiowi wnukowi mojemu. Panu Chrząstowskiemu zapisałam grodem kiszporskim trzy tysiące złotych pruskich, które i teraz aprobuję Jegomości Pani Teresie Radowickiej. Zapisałam grodem kiszporskim tysiąc złotych pruskich, które teraz aprobuję Panu Antoniemu Chrząstowskiemu. Zapisałam tysiąc złotych pruskich grodem Kiszporskim, a że umarł darowałam go Panu Stanisławowi Chrząstowskiemu wnukowi memu, co i teraz aprobuję. Pani Mariannie Chrząstowskiej wnuczce mojej zapisałam grodem kiszporskim tysiąc złotych pruskich i teraz aprobuję. Ludwisi wnuczce mojej Kruszyńskiej, zapisałam grodem kiszporskim tysiąc złotych pruskich, które teraz aprobuję., Jegomości Magdalenie córce mojej Jego Mść Pani Chrząstowskiej, która mnie nigdy w życiu moim nie rozgniewała, ten tysiąc czerwonych złotych, który mi winien Jego Mść Pan Gurowski Kasztelan Gnieźnieński i Jego Mść Pan Marchocki, Puzdękiewicz także winien daruję go córce mojej Magdalenie Jegomości Pani Chrząstowskiej, która chce żeby się przy Grynfeldzie została i wszystkie inwentarze przy grynfeldzkim kluczu będące, także srebra moje wszystkie daruję tej, że córce mojej Magdalenie Chrząstowskiej i leguję Jego Mść Panu Antoniemu synowi memu, na Nawrze sumę transfuduję i któremu dla Miłości Boskiej odpuszczam wszystkie moje urazy. Daruję Olbrysiowi synowi Jego Mść Pana Michała syna mego klucz Konopacki oddaję, przy którym chcę, aby się utrzymał, z którym zaś dzieci moich się proporcjonalnie dzielą z inszemi dobrami, klejnoty moje, o których nie…się zastawienie w Gdańsku w sześciuset złotych pruskich, te niech sobie Magdalena córka moja wykupi, daruję jej. Namiot mój aksamitny, który jest w zastawie w Toruniu w tysiącu złotych pruskich, który niech sobie Magdalena córka moja wykupi, daruję jej go.

Wielmożnym ojcom Bernardynom, do Nowego za duszę moją dwa tysiące złotych pruskich leguję. Wielmożnym ojcom Bernardynom w Świeciu, na msze święte za duszę moją pięćset złoty pruskich leguję. Jego Mść ksiądz Bartłomiej Kankrowski, pleban Kałuski powinien mi dać z dwóch włók Igelskich sto dwadzieścia złotych arendy, które mu te sto dwadzieścia złotych pruskiej monety za dusze moją daruję i leguję. Pannie Annie za jej szczere usługi daruję sto złotych pruskich. Pani Karbowski, która długo u mnie służyła daruję talerów dwadzieścia. Panu Tomickiemu zasług leguję sto złotych pruskiej monety. Panu Pieczewskiemu staremu talarów dwadzieścia leguję. Panu Hulewiczowi leguję sto złotych zasług pruskiej monety. Jegomości Panu De….Wilkickiemu doktorowi gnieźnieńskiemu za pieczołowitość zdrowia mego leguję sto złotych pruskich. Panu dyrektorowi Markuszewskiemu na dobrą edukację Jegomości Pana Stanisława Chrząstowskiego, wnuka mojego daruję sto złotych pruskich i leguję. Jadwidze, kucharce mojej daruję talerów dziesięć. Dworce Grynfeldzkiej daruję talerów dwadzieścia. Olkowskiemu lokajowi memu, leguję talerów dziesięć. Józefowi Brzechcie daruję talerów dziesięć. Annie Kulawej, Brakowskiej jałowicę i talerów pięć leguję. Jadzi Mariannie jałowicę daruję, Kucharzowej daruję jałowicę i piec talerów. Myłkowi daruję jałowicę pięć talerów. Mikołajowi woźnicy talerów dziesięć daję. Greskiemu karczmarzowi grynfeldzkiemu dwadzieścia talerów leguję. Kaszulce daruję talerów pięć, oprócz tego summa zaś tej jest na Grynfeldzie czterysta złotych pruskiej monety, które oddać się potrzeba oto proszę Iglicki winien złotych dwieście pruskiej monety, ale ode mnie bierze w tych pieniądzach dwie włoki na Igłach i budynek jeden. Malarce siostrze Kuszucki winnam dwieście złotych pruskich, które proszę oddać jegomości księdzu Przysierskiemu legowanych od Jegomości Pani urzędziny Łęczyckiej, za pogrzeb proszę oddać sto złotych pruskiej monety, które winnam.

Tako ludziom, jako i służącym u mnie proszę wypłacić wszystko, co komu należy, sieroty wszystkie Grzesia Szymka, proszę przydziać należycie i żywić przy dworze. Magdalenie córce mojej Mści Pani Chrząstowskiej cugowych koni sześć moich i karetę daruję. Tharowi żołnierzowi talerów pięć daruję, przy księdzu Henrikowi Kanonikowi Warmińskiemu winnam tysiąc złotych pruskich, proszę oddać i obliguję na straszny sąd Boski. Ichmościom ojcom Jezuitom malborskim tak anteresowuje moi, jako i zapisałam zdam się, półtrzeciasta tysiąca pruskich złotych, na straszliwy sąd Boski powołuję, żeby mi te pieniądze oddane na pozłotę nawy fundowanego ołtarza. Zapisuję Panu Kustoszowi Szrowskiemu złotych trzysta pruskiej monety, proszę oddać, które leguję Kustoszowi Kałuskiemu. Panu Lutnemu leguję złotych trzysta pruskiej na ozdobę, które obliguję oddać. Wszystkim zaś nieprzyjaciołom dla miłości Pana Boga odpuszczam urazy i daruję i przepraszam,. Co się tu podaje i naznacza w tym testamencie powtórnie potwierdzam i obliguję pod błogosławieństwem Boskim rozkazuję i na straszny sąd boski powołuję, że im to oddać? Na co się podpisuję własną ręką moją, tej zaś woli mojej ostatniej w tym testamencie wyrażonej chcę mieć egzekutorów, których i naznaczam Wielmożnego Jegomości Pana Piwnickiego Sędziego Chełmińskiego Ziemskiego. Wielmożnego Jegomości Pana Mikołaja Zambrowskiego Sędziego Bydgoskiego, których proszę miłości pana Boga, aby cały skutek odebrał ten testament

Teresa Kruszyńska KG zdrowa na umyśle
Władysław Biernacki Starosta … jako przytomny przyjaciel mpp
Rafał Myszkowski mpp
Kankrowski pleban Kałuski na ten czas przytomny, jako pisał 

Paragraf pierwszy rozgniewa mnie Jego Mść ksiądz jezuita Op…chowski, co mi pozwy wydał, dlaczego za manifest uczyniła w grodzie kiszporskim przeciwko summie sześciu tysięcy złotych pruskiej monety na Jordankach przyjętych, który manifest kasuję i przyjętą summę przy swoim walorze zostawuję.

Paragraf drugi Panu Popławskiemu dawnemu słudze memu talarów dziesięć leguję.

Datowane w Grynfeldzie dnia 10 maja 1742 roku Teresa Kruszyńska KG

I na dwa paragrafy

Władysław Biernacki starosta
Rafał Myszkowski
Ksiądz Bartłomiej Kankrowski pleban Kałuski, jako pisał

Testament Teresy z Konopackich Kruszyńskiej 1742 rok Testament Teresy z Konopackich Kruszyńskiej 1742 rok Testament Teresy z Konopackich Kruszyńskiej 1742 rok Testament Teresy z Konopackich Kruszyńskiej 1742 rok

Rzeczypospolita Obojga Narodów - Grynfeld -Województwo Malborskie

Rzeczypospolita Obojga Narodów – Grynfeld -Województwo Malborskie

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Pozostałe Historie

error: Podgląd zablokowany.