Miasto Nowe

Miasto Nowe – Neuenburg (Weichsel) – Miasto położone na wysokim brzegu Wisły, na Pomorzu w dawnych Prusach Zachodnich, około 75 kilometrów na północny wschód od Bydgoszczy i 80 kilometrów na południe od Gdańska. Nowe powstało w XII wieku, nazwa pochodzi od określenia „Nowe miasto”, które to określenie z czasem odpuszczono. Niektórzy założenie miasta przypisują Sobiesławowi w 1178 r., drudzy Świętopełkowi. Nowe prawa miejskie uzyskało w 1301 roku. Krzyżacy zdobyli zamek nowski w r. 1308 po krwawych walkach stoczonych z polską załogą. Po zniszczeniach krzyżackich, odbudowa porządku miejskiego nastąpiła dopiero w 1350 roku. W czasach krzyżackich, Nowe nosiło nazwę Nuwinburg lub Newinburg. Zamek przez kolejne stulecie przechodził z ręki Polaków na Krzyżaków, aby wreszcie w 1465 roku dostać się powrotnie w ręce polskie. W czasie wojen szwedzkich miasto bardzo ucierpiało, Władysław IV zwolnił poddanych z podatków. Starostami w Nowem były min. rodziny z Gdańska, Werdenowie i Butlerowie, a po nich Stanisław Konopacki Kasztelan Chełmiński a następnie córka z zięciem Zboińscy. Do 1898 roku istniał tu jeszcze klasztor pobernardyński, niestety spłonął, na jego miejscu postawiono kościół ewangelicki. W 1908 roku, miasto liczyło 2450 mieszkańców, posiadało kolei żelazną. Herb miasta, zawarty na średniowiecznej pieczęci, przetrwał do naszych czasów.

Herb Nowe Wappen Neuenburg

Nowe zamek i starostwo, Starostowie, Burgrabiowie i wyżsi urzędnicy zamkowi – Neuenburg Schloss und Starostei, Starosten, Burggrafen und hohere Schlossbeamte:

do 1468 – Egenoph Kasztelan Nowski
1468-1510 – Nynognew von Jasziona (Jaszynski) Kasztelan Nowski
1514 – Niklas Spoth von Crayoff (Oroyff), Wojewoda Starogardzki, Kasztelan Nowski
1521 – Achacius Spoth syn Niklasa, Kasztelan Nowski
1521-1526 – Michel von Zelislaw (Selislau, Sylsla) Malborski Szambelan, Kasztelan Nowski
1528-1554 – Johann von Werden der Altere, Burmistrz Gdańska, Kasztelan Nowski
1530 – Andris Lange, obecny Anwald.
1530 – Carolus Rosenbergk, dowódca zamku.
1533-1540 – Hans Schrockow (Schrockert) Burgrabia
1540 – Hans Wotka, Burgrabia
1540 – Paul Hamerstein, Burgrabia
1540 – 1542 Paul Kaufmann, Burgrabia
1556 – 1559 – Anna von Werden, wdowa po Johann von Werden, Kasztelanka Nowska
1559 – Jakob Behmen, Burgrabia
1562 -1572 .12. marz – Johann von Werden młodszy, Kasztelan Nowski
1562 – Sebastian Szadiekoffsky, Burgrabia
1568 – Ludwig und Erhard von Werden, brat Johann Von Werden
1573 – Joachim Loltsky, Burgrabia
1574-1613 – Georg von Werden, Kasztelan Nowski, wspólnie z Ehrhard Von Werden, Dzierżawca
1581-1594 Obrist Ernst von Weiher w zastawie
1580 – Philipp Getzkow, pod dowódcą
1592 – Michael Collath, gubernator
1595 – Albrecht Jansewski, pod dowódcą
1617 – Frau von Werden und Sohn Johannes, Pan na zamku
1619 – Stanislaus Lipienski, zastępca dowódcy
1622-1648.19. marz – Johann von Werden, Kasztelan Nowski, Szambelan Pomorski
1624 – Julius Lauterbach, Kasztelan Nowski pod dowódcą
1648 – 1650 Johann von Werden, Kasztelan Nowski, Szambelan Pomorski
1650 – 1658 Gerhard Buttler, Unterkammerer, Starosta
1655 – Johann Montryn, Vice Kasztelan Nowski
1659-1689 – Lukas Jaworski, Vice Kasztelan Nowski
1684 – Andreas Orzesko, dzierżawca.
1703 – Stanislaus Konopat Konopacki, Kasztelan Chełmiński , Kasztelan Nowski
1705 – Vladislaus Grąbczewski, administrator.
1738 – Jakob Zboiński Kasztelan Nowski
1763 – Joseph Benedikt Zboiński, ostatni Starosta
1767 – Weiher, Kasztelan Nowski